Veel gestelde vragen

Veelgestelde vragen over werken met een reumatische aandoening.

 

Op deze pagina vind je een overzicht van de vragen die het meest gesteld worden aan de ReumaCoach in kader van werken met een reumatische aandoening

Klik op de titels voor meer informatie. 

 

Zijn er nog zaken die je zeker gepubliceerd wil zien op deze pagina, geef dan zeker een seintje aan de ReumaCoach van ReumaNet via anja@reumanet.be!

Voor vragen rond werk kan je zowel via mail als telefonisch terecht bij de ReumaCoach van ReumaNet:

mail: anja@reumanet.be | telefonisch: 0470/329 457 (op dinsdag en donderdag, tussen 11u en 13u - indien uren niet passen: graag berichtje nalaten!)

 

 

Mensen nemen vaak contact met me op met de vraag of ze, omwille van hun reumatische aandoening en omwille dus van medische redenen, deeltijds kunnen gaan werken met behoud van loon. In België en zeker in Vlaanderen zijn er een aantal mogelijkheden waarbij je een deel van je loonsverlies zou kunnen opvangen, maar in eerste plaats betekent minder werken vaak ook een verlies van loon voor de uren die je niet meer zal presteren.

Zoek eerst naar mogelijkheden binnen je huidige contract!

Daarom raad ik aan om in de eerste plaats op de eigen werkplek te gaan kijken naar mogelijkheden. Misschien kan je functie wat aangepast worden, je omgeving voor jou wat gebruiksvriendelijker of misschien staat je baas extra pauzes toe, mag je misschien later starten of meer van thuis uit werken,... 

Om werkgevers te overtuigen deze en andere aanpassingen door te voeren, bestaan er financiële maatregelen waarop de werkgever recht kan maken indien deze rekening houdt met je beperkingen op de werkvloer. De Vlaamse OndersteuningsPremie (VOP) is hiervan de bekendste, maar ook tussenkomsten voor aanpassingen van de arbeidspost en aankoop van specifiek arbeidsgereedschap zijn maatregelen waar vaak mensen met een reumatische aandoening recht op kunnen maken. (Veel hangt steeds af van je persoonlijke situatie en noden op het moment van aanvraag!)

 

De Vlaamse OndersteuningsPremie (VOP) en tussenkomsten aanpassingen arbeidspost en aankoop arbeidsgereedschap en -materiaal:

De Vlaamse OndersteuningsPremie (VOP) is een Bijzondere TewerkstellingsOndersteunende Maatregel (BTOM) en kan aangevraagd worden door iedereen die beperkingen ervaart in kader van werk. Deze VOP is een loonkostsubsidie die de werkgever kan krijgen indien hij aantoont dat hij rekening houdt met je beperking(en) en noden op de werkvloer. Jij behoudt zo je loon, maar kan in ruil hiervoor vragen naar een aantal aanpassingen op de werkvloer. Zo kan je vragen voor andere taken zoals bijvoorbeeld meer pauzes, onder de uren naar een specialist of controle, andere shiften, andere taken of jobinvulling,... en kan deze premie ook de werkgever motiveren om bijvoorbeeld toe te staan progressief te gaan werken. (Meer informatie hierover verder in de tekst.)
De toepassing van deze premie op de werkvloer is steeds in overleg tussen jou en de werkgever.
Het is een recht dat je kan aanvragen en eens je dat recht hebt, kan je zelf kiezen dit te zeggen aan de werkgever of niet. Dit betekent dus ook dat, moest je van werkgever veranderen, je dit recht meeneemt en kan aanbieden aan de volgende werkgever. (Natuurlijk steeds als deze in aanmerking komt => zie voorwaarden in bijgevoegde link.) 
Meer informatie over de VOP vind je door hier te klikken.
 
Het recht op deze VOP moet je zelf aanvragen, op basis van het attest van VDAB, in te vullen door je specialist. ('aanvraag medische gegevens')
Nadien mag je dit ingevulde attest, samen met een ondertekend document van aanvraag, doorsturen naar de dienst TewerkstellingsOndersteunende Maatregelen, vroeger ook gekend als de dienst arbeidsbeperking van de VDAB. ('aanvraag rechten wn') => Je vindt de attesten via de bovenstaande link naar VDAB-website.
 
Ook kan je een aanvraag indienen tot tussenkomst voor de aankoop van specifiek arbeidsgereedschap of arbeidspostaanpassingen op de werkvloer. Je kan meer informatie over deze bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen vinden via deze link

 

Overleg met je werkgever en/of preventieadviseur/arbeidsarts

Je kan rechtstreeks in gesprek gaan met je leidinggevende over mogelijke aanpassingen op de werkvloer, maar weet dat je ook recht hebt om langs te gaan bij de preventieadviseur-arbeidsarts voor advies. Dit is de dokter van je werk. Samen met deze arts kan je bekijken wat je nodig hebt op je huidige werkvloer en welke mogelijkheden er effectief zouden kunnen zijn. Kunnen de kosten opgevangen worden door deze Vlaamse OndersteuningsPremie, of is er echt een verandering van job nodig en wat is er dan nog mogelijk op je huidige werkvloer? 

Bij deze arts kan je je medische situatie uitleggen: de arbeidsarts mag deze NIET delen met je werkgever voor zolang deze je eigen veiligheid of die van anderen niet in gevaar brengt. Elke werknemer heeft dit recht en het is dan ook zeker aan te raden om bij deze arts advies in te winnen over wat allemaal (nog) kan op je werkvloer. Is je werkgever verbonden aan een externe dienst voor preventie en kan je hierdoor de gegevens van je arbeidsarts moeilijk vinden, dan kan deze link je helpen: https://www.seed-connect.be/
Neem je contact op met deze arts, zeg dan duidelijk dat het gaat over een adviesgesprek, of het zogenaamde 'consult voorafgaandelijk aan de werkhervatting' indien je momenteel niet aan het werk bent maar een ziekte-uitkering krijgt en advies wenst in te winnen.

 

Is een vermindering in uren toch aan de orde, dan zijn volgende mogelijkheden zeker uit te zoeken om het financieel verlies voor jou op te vangen:

Ik raad steeds aan dit eerst goed uit te zoeken en niet 'vrijwillig' te kiezen voor een deeltijds contract indien je minder zal gaan werken omwille van je reumatische aandoening: 

Privéverzekering
Sommige werkgevers hebben een privé verzekering die tussenkomt wanneer mensen omwille van een aandoening, ziekte of ongeval niet meer hun uren kunnen presteren. Dit is echter nog niet zo veel voorkomend, maar het loont zeker de moeite om dit te bevragen bij je werkgever. 

Tijdskrediet en thematische verloven, landingsbanen, zware beroepen (RVA)

Ga langs bij een/je vakbond om uit te zoeken of je in aanmerking komt voor een bijpassing via de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA), in kader van tijdskrediet en thematische verloven zoals bijvoorbeeld ouderschapsverlof. Afhankelijk van in welke sector je werkt, gelden er ook specifieke regels in kader van erkenning als beoefenaar van een 'zwaar beroep' bijvoorbeeld of kan je onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor bijvoorbeeld landingsbanen. Het loont dus zeker de moeite om even na te gaan via de vakbond of je voor iets in aanmerking komt om het loonsverlies dat je zal lijden deels op te kunnen vangen.

Progressief werken/toegelaten arbeid/gedeeltelijke tewerkstelling omwille van medische redenen (RIZIV)

In kader van gedeeltelijke werkhervatting omwille van medische redenen (= progressief werken of toegelaten arbeid) is het ook soms mogelijk om deeltijds te werken mits toestemming vanuit je ziekenfonds. Meestal begin je in dit systeem van (minder dan halftijds) om dan te gaan opbouwen tot je oorspronkelijke contract. Een hele periode 4/5e werken binnen dit systeem komt minder voor, maar het zou een mogelijkheid zijn als je werkgever én de adviserend arts van je ziekenfonds hiermee akkoord zijn. Beide partijen moeten akkoord zijn om dit door te laten gaan. Veelal is dus 4/5e werken wel toegestaan, maar vaak voor een kortere periode en vaak begint het van minder aantal uren werk naar opbouw tot oorspronkelijk contract.


Iedereen die een ziekte-uitkering krijgt via het ziekenfonds, mag een aanvraag tot progressief werken indienen. Voorwaarde is dat je minstens 1 volledige dag arbeidsongeschikt bent vooraleer je de toestemming vraagt aan de adviserend-arts van je ziekenfonds om te mogen progressief werken.
Hiervoor moet je dus eerst een aangifte doen bij je ziekenfonds dat je ziek bent, via het 'vertrouwelijk' formulier. Van zodra je minstens 1 dag arbeidsongeschikt erkend bent, kan je een document van je ziekenfonds invullen waarbij je vraagt voor de toestemming om progressief te werken. Het is de adviserend-arts van je ziekenfonds die een mogelijke goedkeuring geeft.  
Je mag al starten met progressief werken van zodra je de aanvraag binnen hebt gebracht. De adviserend-arts van je ziekenfonds heeft 30 dagen tijd om zijn beslissing mee te delen. Je hoeft die beslissing dus niet af te wachten. (Ben je zelfstandige, dan moet je WEL wachten op een positief advies alvorens de start van je activiteit!)
Om progressief te werken, heb je wel een akkoord nodig van je werkgever dat je deeltijds aan de slag mag blijven en deeltijds een bijpassing zal krijgen van het ziekenfonds. Je werkgever moet immers elke maand via een document aan je ziekenfonds laten weten hoeveel je gemiddeld gewerkt en verdiend hebt. Op basis van deze gegevens zal je ziekenfonds dan je ziekte-uitkering herberekenen.

Klik op deze link voor meer uitleg.  


Progressief werken kan zolang de adviserend-arts en je werkgever dit goed vinden. Ondertussen moet je in het eerste jaar van je ziekte telkens je ziekte-periode zowel bij de mutualiteit als bij je werkgever verlengen. Ben je langer dan 1 jaar arbeidsongeschikt, dan krijg je voor het ziekenfonds het statuut 'invalide'. Wanneer je invalide bent, hoef je voor het ziekenfonds niet steeds opnieuw je ziekte te verlengen via een attest. Dit statuut behoud je zolang de adviserend arts dit goedkeurt.
Om in orde te zijn bij je werkgever, zal je steeds een attest moeten voorleggen of ervoor moeten zorgen dat er een bijlage komt aan je arbeidscontract waarin alles precies omschreven staat. 
Op de toelating voor progressief werken zal de adviserend-arts een maximum termijn van 2 jaar vermelden. Dit betekent niet dat je maar maximum 2 jaar zo mag werken. Het is vooral een termijn waarbinnen en waarop de adviserend-arts je zal uitnodigen om je situatie verder te evalueren. Tijdens progressieve tewerkstelling is het ook zo dat de adviserend-arts van je ziekenfonds je regelmatig kan uitnodigen om te bekijken hoe deze manier van tewerkstelling verloopt. Progressief werken kan dus zolang deze arts en je werkgever het toelaten.

 

Er zijn meer dan 200 verschillende soorten van reumatische aandoeningen. Dit betekent dat er heel wat uiteenlopende klachten en daarbij horende uitdagingen op de werkvloer worden ervaren. Bovendien is het zo dat mensen met een gelijkaardige aandoening verschillende klachten kunnen hebben. Daarnaast heb je natuurlijk ontzettend veel verschillen tussen de werkvloeren, de taken en functies, de mogelijkheden op je werk zelf,... en heeft  een al dan niet ondersteunend netwerk een belangrijke impact op het verloop en het 'managen' van de aandoening. 

Elke situatie is dus zeer verschillend en persoonlijk; elk advies moet op maat gegeven worden en hangt sterk af van hoe de ziekte op dat moment is, in combinatie met de realiteit van privé leven en werksituatie.

 

Veel voorkomende klachten van mensen met een reumatische aandoening op de werkvloer:

Naar de werkvloer (her)kennen we vaak volgende moeilijkheden waarmee mensen met een reumatische aandoening worstelen:

  • Vermoeidheid
  • Pijn
  • Behandeling overdag; opvolging bij specialisten
  • Verplaatsingsmoeilijkheden (energie, pijn) – woon/werk, te voet
  • Onbegrip bij collega’s (niet altijd zichtbaar)
  • Ochtendstijfheid en stramheid, startproblemen
  • Te lang moeten zitten of staan, trappenlopen kan moeilijk zijn, rondlopen
  • Bijwerkingen medicatie
  • Minder energie
  • Hoge werkdruk, stress en piekbelasting: negatieve invloed
  • Bepaald binnen- en buitenklimaat: gevoelig voor koude, vocht en tocht, nood aan rustkamer

Deze lijst is verre van limitatief en telkens moet, zoals reeds aangegeven, gekeken worden naar de noden van de specifieke persoon met een reumatische aandoening op zijn/haar huidige werkplek.

 

Aanpassingen op de werkvloer: 

Op de werkvloer zelf is het zeer belangrijk te bekijken of en welke aanpassingen er mogelijk zijn. Vaak is dit in overleg met je leidinggevende en/of de preventieadviseur-arbeidsarts. (bij 'algemene uitleg' op Werken met Reuma vind je meer informatie over de arbeidsarts: klik hier)

Een gesprek kan je voorbereiden door voor jezelf op te lijsten:

- waar je goed in bent en wat jou zeker (nog) lukt

- waar je eventueel aanpassingen nodig bij hebt + eventueel al mogelijke oplossingen

- welke taken of zaken moeilijker voor je gaan en waarbij je extra hulp nodig hebt 

- welke taken of zaken voor jou niet meer gaan (en welke taken of zaken je misschien kan overnemen van collega's zodat er een wisselwerking kan zijn)

Oefen je gesprek eventueel even met je partner of een vriend(in), een zorgverlener, jobcoach,...

 

Veelvoorkomende aanpassingen die worden doorgevoerd op de werkvloer zijn de volgende:

- een aanpassing in uren: minder uren, andere uren, meer pauzes, later beginnen, andere shiften,...

- aanpassingen in taken en organisatie van taken: minder taken, lager tempo werken, andere taken, wisselen van taken met collega's, wisselen van functie, een andere taakroulatie, bepaalde taken niet meer uitvoeren, taken uitvoeren met aanpassingen, mogelijkheid tot zelf agendaplanning, meer thuiswerk, aanpassing teamsamenstelling,...

- aanpassingen van de arbeidspost, aankoop van specifiek gereedschap of materiaal: ergonomische aanpassingen, praktische aanpassingen, aankoop specifiek materiaal voor eigen gebruik op de werkvloer,...

- extra begeleiding en overleg op de werkvloer: meer super- en intervisie, hulp van collega's bij bepaalde taken, meer coaching,...

- scholing en training: rond fysieke en mentale belasting, sociale vaardigheden, extra bijscholing in kader van nieuwe functie of taken 

- praktische afspraken: toestemming opvolging consulten reumatoloog, kinisetherapeut of andere zorgverlener tijdens de werkuren, meer flexibele toepassing van het systeem van toegelaten arbeid/progressief werken/gedeeltelijke werkhervatting omwille van medische redenen,...

 

Ter ondersteuning worden vaak de Vlaamse OndersteuningsPremie (VOP) en tussenkomsten voor aankoop van specifiek werkmateriaal of aanpassingen van je werkpost aangewend. Ook het systeem van gedeeltelijke werkhervatting omwille van medische redenen wordt regelmatig als hulpmiddel ervaren om stapjesgewijs terug aan het werk te gaan. Ik verwijs graag door naar de pagina 'Algemene uitleg' van Werken en Reuma voor meer informatie: klik hier.

 

Solliciteren met een reumatische aandoening zorgt vaak voor extra stress en vragen.

Hoe bereid ik me best voor op een sollicitatiegesprek? Zeg ik dat ik een reumatische aandoening heb? Ben ik verplicht dit te vermelden? Wanneer zeg ik het? Op welke manier breng ik dit het best aan? 

 

In samenwerking met werkgroep Jong & Reuma organiseerde ReumaNet in april 2022 een webinar rond "solliciteren met een reumatische aandoening". Klik hier op de link naar het filmpje.

Tijdens het virtuele symposium dat ReumaNet organiseerde in oktober 2019, gaf Lisa Wieërs van het Gespecialiseerd Team Bemiddeling (GTB) een duidelijke uiteenzetting, met praktische tips en tricks. Klik hier op de link naar het filmpje.

 

 

Berekening van je ziekte-uitkering in kader van progressief werken/toegelaten activiteit/gedeeltelijke werkhervatting omwille van medische redenen
(deels loon/deels uitkering via ziekenfonds mits toestemming van de adviserende arts)

 

Voor wie?
Mensen die een ziekte-uitkering krijgen en daarnaast met de toestemming van de adviserende arts van de mutualiteit, aan het werk zijn via toegelaten arbeid/progressieve tewerkstelling. Deze mensen krijgen deels loon via hun werkgever en daarnaast een bijpassing via de ziekte-uitkering.

 


Hoe ziet de herberekening eruit (loontrekkenden privésector) sinds 1 juli 2018:
Basis = een ‘voltijdse’ ziekte-uitkering + je tewerkstellingspercentage van je huidige werk. 
Enerzijds kijkt de ziekte-uitkering naar het bedrag van de uitkering die je zou krijgen indien je volledig arbeidsongeschikt/invalide zou zijn. Weet je dit niet precies, dan kan je dit zeker navragen bij je ziekenfonds, dienst uitkeringen/vervangingsinkomen.
Anderzijds wordt bekeken hoeveel % je aan het werk bent, ten opzichte van een voltijdse werknemer in dezelfde functie in hetzelfde bedrijf. 


Ken je beide gegevens (basis uitkering bij volledige arbeidsongeschiktheid + je tewerkstellingspercentage), dan geldt volgende rekensom: 

  • De eerste 20% arbeidstijd is vrijgesteld – dit betekent dat je gemiddeld 1 dag zowel loon als een volledige ziekte-uitkering zal krijgen zonder afhouding. 
  • Het percentage dat overblijft, wordt afgehouden.

Werk je bijvoorbeeld 19u tov 38u/w, dan ben je tewerkgesteld aan 50%. De eerste 20% is vrijgesteld; de overige 30% zal worden afgehouden van je basis-uitkering.

 


Oppassen bij belastingsaangifte!
Bij de aangifte van de jaarlijkse belasingen worden beide inkomensbronnen namelijk bij elkaar gevoegd en zal je in een hogere inkomensschaal terecht komen waardoor je zal moeten bijbetalen. Ook worden van uitkeringen minder sociale bijdragen afgehouden waardoor je sowieso zal extra moeten bijdragen. Hou dus, als het even kan, stelselmatig een bepaald bedrag opzij om de afrekening te kunnen opvangen! (Wens je meer info over belastingen, neem dan contact op met de belastingsdienst!)
(- er wordt geen vermindering van de uitkeringen toegepast voor toegelaten tewerkstelling in een beschutte werkplaats!)

 


Wat met een zelfstandige activiteit?

  • De eerste 6 maanden van je activiteit blijven de uitkeringen ongewijzigd. Vanaf de 7de maand tot en met het derde kalenderjaar worden je uitkeringen met 10% verminderd.
  • Vanaf 1 januari van het vierde kalenderjaar houdt men rekening met je fiscaal inkomen van de voorbije 3 jaar. Afhankelijk van een bepaalde grens zal je je uitkering al dan niet kunnen behouden. Ligt je inkomen 15% hoger dan de grens, dan verlies je je uitkering volledig. Ligt je inkomen beneden de grens, dan behoud je je uitkering. Ligt je inkomen tussen de grens en die 15% hoger, dan wordt je uitkering verminderd met het percentage dat je inkomen die grens overschrijdt.

(Voor 2018 is dit 17842,02 euro = netto-resultaat vermeld op de belastingsfiche = bruto-inkomsten als zelfstandige verminderd met de bedrijfskosten) 

  • Deze regelgeving geldt zowel als zelfstandige in hoofdberoep als in bijberoep.

Opgepast! De teller start op 1/4/2018, waarmee bedoeld wordt dat voor iedereen de eerste 6 maanden van je activiteit als zelfstandige vanaf 1/4/2018 zullen worden geteld. Ook al was je voordien al progressief actief was als zelfstandige!

 


Wat met pensioen?
Voor zover we weten blijven de dagen binnen de ziekte-uitkering evenals de dagen actief aan het werk gelijkgesteld voor de berekening van de pensioenrechten.

 


Toelatingen in kader van progressief werken/toegelaten activiteit/gedeeltelijke (her)tewerkstelling omwille van medische redenen

  • De toelatingen in kader van progressief werken krijgen sinds juli 2018 een maximumtermijn van 2 jaar. Na deze 2 jaar zal de adviserende arts jouw situatie opnieuw herevalueren. Ook mensen die voordien al progressief aan het werk waren, kregen een einddatum op de toelating van progressief werken (terwijl dit voordien niet zo was)! Deze einddatum kan maximum tot in 2020 toegekend worden.
  • Het is niet omdat de adviserend arts van je ziekenfonds een toelating geeft van maximum 2 jaar in kader van toegelaten arbeid, dat het hierna stopt. Je kan als werknemer steeds een verlenging van deze toegelaten activiteit aanvragen door tijdig een aanvraag voor verlenging van deze toelating aan te vragen. Dit kan via een aanvraagdocument, op te vragen bij je ziekenfonds. De maximumtermijn betekent wel dat je zelf de verlenging moet aanvragen. Vergeet je deze, dan word je na de periode van 2 jaar volledig 'arbeidsgeschikt', wat betekent dat je geen recht meer hebt op een ziekte-uitkering! Belangrijk dus om tijdig verlenging aan te vragen!!!

 

Wat als je ziek bent tijdens progressieve tewerkstelling/toegelaten arbeid?
Op het loonattest moet de werkgever ook aangeven of je ziek bent geweest: deze ziekte-dagen worden meegenomen in de berekening van je uitkering. Het gaat om de zogenaamde ‘onderbrekingsuren’: korte periodes/dagen dat je volledig ziek bent zal er geen % afgehouden worden. Tenzij je natuurlijk progressief aan de slag bent bij een nieuwe werkgever; dan blijft het gewaarborgd loon gelden bij korte periodes van afwezigheid door ziekte. 

 


Voor de werkgever!
De werkgever moet maandelijks via een elektronisch loonattest (ZIMA002 voor sociale secretariaten/werkgevers) het ziekenfonds op de hoogte houden. Het ziekenfonds berekent op basis van dit attest de ziekte-uitkering.