Behandelingen

Reumatische aandoeningen zijn helaas nog niet te genezen. Gelukkig zijn er wel behandelingen en medicijnen die ontstekingen remmen en/of de pijn verminderen.

 

Het tijdig opstarten van een behandeling is in ieder geval zeer belangrijk om de ziekte af te remmen en eventuele schade te voorkomen. Welke behandeling je krijgt, hangt af van de aandoening en is voor elke patiënt verschillend. Jouw reumatoloog zal een behandeling op maat voorstellen.
Het is belangrijk om de voorgestelde behandeling goed door te spreken  met je reumatoloog of een reumaverpleegkundige zodat je goed begrijpt wat er staat te gebeuren. Onderzoek heeft aangetoond dat een goed geïnformeerde patiënt die akkoord gaat met de voorgestelde behandeling, ook beter de afspraken volgt. Dit heet therapietrouw en is cruciaal voor het slagen van de behandeling.

 

Lees hier de verschillende brochures over reumamedicatie per stofnaam. Je vindt ze onder de tab BROCHURES - MEDICATIE

Bekijk hier de presentatie over medicatie van het symposium 2021.

 

Heb je vragen over jouw behandeling, jouw voorgeschreven medicatie of over bijwerkingen? Spreek er altijd over met jouw arts. Therapietrouw is heel belangrijk bij chronische aandoeningen. Je moet dus voldoende vertrouwen hebben in de aanpak, zodat je nauwgezet jouw behandeling kan volgen. Stop nooit op eigen houtje met een behandeling.

 

Reumatische aandoeningen zijn helaas nog niet te genezen. Er zijn wel medicijnen die de ontstekingen remmen of jouw pijnklachten verminderen of die beide effecten hebben. Snel starten met medicijnen kan eventuele blijvende schade in gewrichten en/of organen voorkomen. Wat de meest geschikte medicijnen voor je zijn, hangt af van jouw aandoening.

 

Er zijn verschillende soorten medicijnen tegen reuma die allemaal op hun eigen manier werken. Je reumatoloog schrijft vaak een combinatie van medicijnen voor. De medicijnen zijn onder te verdelen in volgende categorieën:

 

Welke medicijnen jij krijgt en in welke dosering, is afhankelijk van verschillende factoren, zoals:

  • Welke (reumatische) aandoening(en) heb je?
  • In welk stadium bevindt de ziekte zich?
  • Heb je nog andere aandoeningen?
  • Welke andere medicatie neem je nog?
  • Reageer je goed op medicijnen?
  • Heb je last van bijwerkingen?
  • Hoe oud ben je?

 

Jouw arts zal samen met jou beoordelen welke behandeling het beste is. Deze behandeling kan in de loop van de tijd veranderen. Bijvoorbeeld als je een kinderwens krijgt, als de aandoening verergert of als je veel last krijgt van bijwerkingen.

Op de website het FAGG (Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten) vind je een databank met alle wetenschappelijke en publieksbijsluiters van de geneesmiddelen. Hier vind je een volledig overzicht van alle bijwerkingen. Je vindt de website HIER. 

Neem je verschillende medicijnen en wil je weten of dit problemen kan veroorzaken? Zoek dan mogelijke wisselwerkingen HIER. (Helaas enkel in het Engels)

Volgende website geeft weer of er al dan niet problemen zijn met de voorraden van geneesmiddelen en zo ja, hoe lang die vermoedelijk gaan duren. Je kan zoeken op naam. Je vindt de website HIER

 

Pijnstillers

Als je pijn hebt, kan dat er voor zorgen dat je jouw gewrichten niet of minder gebruikt. Daardoor worden ze stijf en nog pijnlijker. Pijnbestrijding kan deze cirkel helpen te doorbreken. Soms is de pijn gewoon te hevig en kan een pijnstiller verlichting geven.

Als je last hebt van pijn, dan kan je dat het beste met jouw arts bespreken. Hij zal je in eerste instantie adviseren een eenvoudige pijnstiller te proberen. Meestal is dit paracetamol, zonder voorschrift te verkrijgen. De sterkere vorm met codeïne is uitsluitend op voorschrift.

Paracetamol geeft meestal geen bijwerkingen en werkt snel, maar is ook snel weer uitgewerkt. Het beste is om ze regelmatig in te nemen. Paracetamol helpt tegen pijn en koorts, maar niet tegen ontstekingen. Bij aanhoudende pijn zijn zes tabletten van 500 mg per dag vaak een goede dosering.

 

Ontstekingsremmende pijnstillers

Als je veel last hebt van ontstekingen zal jouw arts waarschijnlijk een ontstekingsremmende pijnstiller voorschrijven, ook wel NSAID’s genoemd. NSAID staat voor Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs. NSAID's verlichten pijn, stijfheid, koorts en ontstekingen. In een lage dosering zijn ze verkrijgbaar zonder voorschrift.

Regelmatig gebruik van NSAID’s  kan leiden tot ernstige nevenwerkingen. Overleg dus altijd met jouw arts voor je een NSAID gaat gebruiken. NSAID's kunnen ook bijwerkingen geven in combinatie met bijvoorbeeld paracetamol, bloedverdunners of alternatieve middelen zoals bijvoorbeeld visoliecapsules. Gebruik nooit twee verschillende ontstekingsremmende pijnstillers tegelijk. Ouderen of personen met een verminderde nierfunctie vertonen een extra risico op verwikkelingen. Vaak krijg je ook een maagbeschermend of een maagzuurremmend middel voorgeschreven. Hiermee wordt de kans op maag- en darmklachten zoals oprispingen, maagzweer of bloedingen kleiner. Bij langdurig gebruik van alle NSAID's is er een verhoogd risico op aandoeningen van het hart en de bloedvaten.

Voorbeelden van NSAID's zijn ibuprofen, diclofenac, meloxicam, piroxicam en naproxen. Acetylsalicylzuur (Aspirine ®) wordt ook tot de NSAID's gerekend.

Twintig jaar geleden is er een klasse geneesmiddelen ontwikkeld, de COX-2-remmers, die voordelen leek te hebben tov andere NSAID's. Ze vertoonden minder bijwerkingen, vooral wat betreft de maag. Voorbeelden zijn: etoricoxib (Arcoxia®) en celecoxib (Celebrex®). Toch is gebleken dat deze middelen ook niet geheel risicovrij zijn. Vioxx® werd van de markt gehaald omdat het de kans op een hartinfarct bleek te vergroten. Het vooropgezet veiligheidsvoordeel bleek teniet gedaan door het sneller en vaker gebruik van deze producten.

Zie ook de ReumaNet brochure over NSAID's

 

Corticosteroïden (bijnierschors-hormonen)

Deze groep bestaat uit snelwerkende ontstekingsremmers. Ze kunnen schade aan gewrichten beperken en systemische verschijnselen verminderen.

Voorbeeld: Medrol ®.

Het geneesmiddel cortisone is een variant van het lichaamseigen bijnierschorshormoon. Dat is een stresshormoon dat het lichaam helpt in haar reactie op een stresstoestand. Cortisone versterkt die werking en heeft een onstekingsremmende functie. Nadeel van het geneesmiddel zijn de mogelijke bijwerkingen, vooral bij langdurig gebruik, zoals maagproblemen, botontkalking en een vermindering van de spiermassa. Hierbij is natuurlijk ook de dagelijkse dosis van belang.


Lees hier ook onze brochure over corticosteroïden.

Lees hier de brochure 'Reumatische aandoeningen en goed gebruik van glucocorticoïden'

Lees hier een artikel over hoe schadelijk corticoïden zijn, of net niet.

(zie ook: ReumaNet - Publicaties, balkje Brochures - Medicatie)

 

Klassieke basismedicatie (DMARD’s)

NSAID's (Non-Steroidal Anti Inflammatory Drug - Zie hierboven) remmen pijn en ontstekingen. Maar ze kunnen geen gewrichtsschade voorkómen. Daarvoor heb je een ander type medicijn nodig, namelijk de klassieke reumaremmers.

Reumaremmers onderdrukken de gewrichtsontstekingen bij een aantal vormen van reuma. Ze worden ook DMARD's (Disease-Modifying Anti Rheumatic Drug) genoemd. Hoe eerder je hiermee begint, hoe minder jouw gewrichten zullen beschadigd worden door de ontstekingen. Jouw reumatoloog zal daarom in een vroeg stadium van de aandoening DMARD's voorschrijven.

Het kan weken of soms zelfs maanden duren voordat je iets merkt van de werking. Om direct de pijn te bestrijden zal jouw arts daarom naast de DMARD mogelijk ook een NSAID of corticosteroïde voorschrijven.

Jouw arts kan je ook een combinatie van verschillende reumamedicijnen geven. Door de ontsteking op verschillende manieren te bestrijden, kunnen de medicijnen effectiever zijn.

Reumaremmers die artsen vaak voorschrijven bij ontstekingsreuma zijn (zie ook: ReumaNet - Publicaties, balkje Brochures - Medicatie):

Niet iedereen reageert goed op de klassieke reumamedicatie. Bij sommige mensen helpen de medicijnen onvoldoende. Anderen krijgen last van bijwerkingen. Het is soms even zoeken naar het juiste middel of combinatie van middelen.

 

JAK-remmers

Recent zijn er ook JAK-remmers op de markt. Deze nieuwe onderklasse van reumaremmers werkt specifiek tegen de Janus Kinase enzymen, een familie van vier enzymen die een rol spelen bij ontstekingen. Deze soort medicatie remt hun specifieke signalen af waardoor de aanmaak van ontstekingsfactoren afneemt. Hierdoor neemt de zwelling en stijfheid in een gewricht af en vermindert de pijn. Lees meer over JAK-remmers in deze speciale brochure.

Deze nieuwere klasse van geneesmiddelen, de ‘Januskinase remmers’, werkt volgens een ander werkingsmechanisme dan de biologische therapieën. In tegenstelling tot de biologische middelen kunnen ze oraal worden ingenomen. 

Deze geneesmiddelengroep werkt specifiek tegen de Janus Kinase enzymen, een familie van vier enzymen (JAK1, JAK2, JAK3 en TyK2) die betrokken zijn bij de signaaloverdracht van verschillende inflammatoire mediatoren die een rol spelen bij immuunziekten zoals reumatoïde artritis. 

Janus kinase inhibitoren zijn kleine moleculen en werken binnenin de immuuncel, waar ze de activiteit van 1 of meerdere JAK eiwitten afremmen, waardoor de aanmaak van ontstekingsfactoren afneemt. Bijgevolg helpen deze middelen om pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten te verminderen en schade aan bot en kraakbeen te ver¬tragen.
Door hun werkingsmechanisme hebben ze effect op verschillende ontstekingsmediatoren/routes tegelijkertijd, terwijl biologische middelen veelal maar 1 of 2 specifieke mediatoren remmen.
 

JAK-remmers:

 

 

Biologicals - Biosimilars

Als de klassieke reumamedicatie niet voldoende helpt, hebben de artsen sinds de eeuwwisseling ook de mogelijkheid voor bepaalde reumatische aandoeningen een behandeling met biologische medicatie op te starten. Biologicals bestaan geheel of gedeeltelijk uit dierlijk of menselijk eiwit. Het zijn medicijnen die de werking van ontstekingseiwitten of afweercellen in het lichaam remmen. De resultaten zijn voor de meeste patiënten bijzonder goed.
Biosimilars zijn ook biologische medicijnen, gelijkend op een originele biological waarvan het patent verlopen is. Gezien ze niet van dezelfde natuurlijke basis afstammen, zijn ze niet identiek. De werking van biosimilars wordt uiteraard uitgebreid getest voor het product op de markt kan komen. Je kan er van op aan dat biosimilars even goed werken als de originele producten.

ReumaNet heeft over deze geneesmiddelen een volledig dossier opgesteld. Je leest het hier. (versie 2019)

We stelden ook een dossier 'Richtlijnen voor patiënten' samen met tips voor het gebruik van biologische medicijnen. Gratis downloaden of gewoon nalezen kan hier.

Heb je een kinderwens of ben je al zwanger? Dan is er ook de brochure 'Biologische medicatie en zwangerschap'.

We ontwikkelden ook een CHATBOT. Dit is een robot die op jouw vragen rond biologische medicatie instant kan antwoorden, dag en nacht, zeven dagen op zeven. Stel hier je vragen.

 

Hieronder vind je verschillende brochures over biologische medicatie (zie ook: ReumaNet - Publicaties, balkje Brochures - Medicatie)

Abatacept (Orencia®)

Adalimumab (Humira® + biosimilars Amgevita®, Hulio®, Hyrimoz®, Imraldi®, Idacio®)

Belimumab (Benlysta®)

Certolizumab pegol (Cimzia®)

Etanercept (Enbrel® en biosimilars Benepali®, Nepexto®, Erelzi®)

Golimumab (Simponi®) 

Guselkumab (Tremfya®)

Infliximab (Remicade® + biosimilars Inflectra®, Remsima®, Flixabi®, Zessly®) 

Ixekizumab (Taltz®)

Rituximab (Mabthera® + biosimilars Truxima®, Rixathon®)

Romosozumab (Evenity®)

Sarilumab (Kevzara®)

Secukinumab (Cosentyx®)

Tocilizumab (RoActemra®)

Ustekinumab (Stelara®)

 

 

Bisfosfonaten

Bisfosfonaten zijn medicijnen die je arts voorschrijft als je osteoporose (botontkalking) hebt of om te voorkomen dat je osteoporose krijgt als je een verhoogd risico hebt. Er zijn verschillende medicijnen die tot deze groep behoren.

Lees de uitgebreide brochure over bisfosfonaten

Voor osteoporose bestaat er ook denosumab. Lees de brochure hier.

 

Mensen willen vaak zelf iets doen aan hun ziekte en zoeken naar alternatieve behandelingen. Overleg echter altijd vooraf met je arts!

De meeste alternatieve behandelingen hebben geen wetenschappelijk bewezen effect. Toch kan een dergelijke behandeling verlichting geven als aanvulling op jouw gewone behandeling en jouw vermoeidheid en pijn verminderen. Je bent dan actief bezig met jouw ziekte en alleen dát kan al helpen om op een positieve manier met jouw ziekte om te gaan.

Wees kritisch bij het zoeken naar een alternatieve methode. Niet iedereen is even betrouwbaar of goed opgeleid.

Denk je toch aan een alternatieve of aanvullende behandeling? Zorg er dan voor dat je over goede informatie beschikt en hou rekening met volgende tips:

  • Overleg altijd eerst met je huisarts of reumatoloog.
  • Stop nooit zomaar met de medicijnen die je nu gebruikt.
  • Ga vooraf op een eerste verkennend gesprek en bespreek duidelijk de verwachtingen van de behandeling.
  • Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de duurtijd en de prijs.
  • Vraag na of de behandelaar rekening houdt met jouw huidige behandeling en, zo nodig, overleg pleegt met je arts.
  • Informeer bij jouw ziekenfonds of de behandeling terugbetaald wordt.

Kuren kunnen zinvol zijn bovenop je gewone behandeling. Door oefenen en ontspannen voel je jezelf vaak beter na een kuur. Toch is het geen vakantie. Je volgt een intensief behandelprogramma in een kuurcentrum. Een arts uit het kuuroord stelt samen met jou een programma op dat is afgestemd op jouw mogelijkheden en behoeftes. De belangrijkste onderdelen van het programma zijn baden in thermaal water, actieve oefentherapie en ontspanning.

De meeste mensen met een reumatische aandoening hebben na een kuur minder last van pijn, een betere conditie en kunnen hun gewrichten beter bewegen. Overleg altijd met jouw arts of het voor jou medisch verantwoord is om een kuurreis te maken. Bepaalde medische klachten kunnen een reden zijn om (nog) niet te gaan kuren.

Informeer je goed over de kosten. Vraag na of jouw ziekenfonds eventueel tussenkomt in de prijs.

Sommige reumatische aandoeningen tasten jouw gewrichten aan. Soms is een operatie de enige uitweg om ernstige reumaklachten te behandelen, wanneer andere behandelingen niet slagen en/of wanneer er teveel schade is aan het gewricht. Tijdens de operatie wordt het aangetaste gewricht schoongemaakt, vastgezet of vervangen door een kunstgewricht, in plastic of metaal. Zo'n kunstgewricht heet ook wel een prothese. De techniek om een kunstgewricht te plaatsen bestaat al lang en is de laatste jaren sterk geëvolueerd. Het slaagpercentage ligt zeer hoog (afhankelijk van welk gewricht er vervangen wordt). 95% van de patiënten heeft na revalidatie geen last meer van pijn en de meeste mensen krijgen de bewegingsmogelijkheden van een normaal gewricht terug.


Voorafgaande aan een operatie zal de arts je uitvoerig informeren over de ingreep. Aarzel niet om vragen te stellen. Zo weet je wat jou te wachten staat, ook na de ingreep. Na een gewrichtsvervangende operatie kan bijvoorbeeld revalidatie nodig zijn zodat je leert omgaan met een prothese.

De reumatoloog is dé medisch specialist voor reumatische aandoeningen. Daarnaast kom je heel waarschijnlijk ook in contact met andere zorgverleners. Alle zorgverleners die jou behandelen zouden op de hoogte moeten zijn van je dossier en jouw behandeling bij collega’s.

 

Reumatoloog
De reumatoloog is een specialist met speciale kennis over reumatische ziekten en bijgevolg aangewezen om reumatische aandoeningen te behandelen. Meestal is de reumatoloog jouw hoofdbehandelaar. Indien nodig schakelt hij andere specialisten en hulpverleners voor jou in.

 

Reumaverpleegkundige
Deze gespecialiseerde verpleegkundige helpt je om in het dagelijks leven om te gaan met je ziekte. De verpleegkundige geeft je antwoorden op vragen die tijdens de consultatie niet of moeilijker ter sprake kwamen. Hij of zij kan ook helpen met administratieve zaken of meer uitleg geven over het correct gebruik van medicatie. Let wel: niet elke dienst reumatologie of -praktijk heeft een reumaverpleegkundige in dienst. Er komen er steeds meer, dus dat is alvast een goede zaak.

 

Kinesitherapeut
De kinesitherapeut helpt je jouw gewrichten soepel te houden en je spieren te trainen. Hij geeft je oefeningen, aangepast aan jouw aandoening, en leert je een goede lichaamshouding aan.

 

Ergotherapeut
De ergotherapeut zoekt samen met jou naar praktische mogelijkheden/oplossingen zodat je zo goed mogelijk kan (blijven) deelnemen aan dagelijkse activiteiten: op school, thuis, op het werk en in je vrije tijd.

 

Orthopedisch chirurg
De orthopedisch chirurg richt zich als specialist op de behandeling van afwijkingen van het steun- en bewegingsapparaat: de botten, spieren, pezen en gewrichten. De orthopedisch chirurg brengt nieuwe gewrichten aan. Hij kan ook jouw gewrichtsuiteinden gladder maken of loszittende stukjes bot in het gewricht verwijderen.

 

Neuroloog
De neuroloog heeft veel kennis over het zenuwstelsel van de mens. Hij kan een belangrijke rol spelen in de pijnbestrijding als je veel last hebt van jouw reumatische aandoening.

 

Podoloog
Podologie houdt zich bezig met de structuur, de functie en de fysiopathologie van de voet. Ook hoger gelegen klachten, zoals knie-, heup- en rugpijn, die hun oorzaak vinden ter hoogte van de voet, behoren tot het werkveld van de podoloog. 

Een podoloog is een paramedicus die, al dan niet na verwijzing van een arts of arts-specialist, patiënten met klachten ter hoogte van de voet onderzoekt en indien nodig behandelt. Deze klachten kunnen zich zowel ter hoogte van de huid als nagels van de voet bevinden, maar kunnen eveneens klachten zijn van het bewegingsstelsel.

Meer info op https://www.podologie.be/nl/patient/doelgroep/chronische-ziekten

 

Psycholoog
Een reumatische aandoening is een chronische, niet te genezen aandoening en kan invloed hebben op jouw dagelijks leven en je gemoedstoestand. Een psycholoog kan jou helpen met het verwerkingsproces.

 

Pijnteam / pijnbestrijding
In vele ziekenhuizen zijn er pijnteams die zich richten op de behandeling van pijn.

 

Revalidatie-arts  of fysisch geneesheer
Dit zijn artsen die ervaring hebben met revalideren na een ingreep of na het krijgen van een diagnose. Enerzijds kunnen zij je leren omgaan met beperkingen maar anderzijds kunnen zij ook meedenken welke hulpmiddelen of welke trainingen voor jouw specifiek geval nuttig kunnen zijn.

 

Apotheker
Jouw apotheker kan je meer uitleg verschaffen over de medicatie die je moet nemen. Hij of zij heeft een goed overzicht van alles wat je voorgeschreven krijgt, dus kan ook eventuele 'conflicten' (= medicatie die niet samen genomen mag worden) oplossen. Heb je nog vragen over toedieningswijzen, dan kan je ook altijd bij jouw apotheek terecht.

 

Huisarts
Een reumatische aandoening hebben, wil niet zeggen dat je niet 'gewoon' ziek kunt worden. Jouw huisarts blijft je eerste contactpersoon wanneer je ziek bent. Hij of zij heeft toegang tot jouw medisch dossier en kan beslissingen nemen, rekening houdend met jouw reumatische aandoening. Zorg dat je een goede relatie hebt met jouw huisarts. Een langetermijnrelatie moet gebouwd zijn op vertrouwen.

#opdecover: (een deel van) Natacha, Brigitta en Anja, patiëntexperten bij ReumaNet, tijdens de campagne rond remissie - 2023-2024