De overheid wil langdurig zieken weer aan het werk krijgen. Dat het niet allemaal zo makkelijk is, getuigen de verhalen die ons bereiken. Zoals dat van patiëntexperte Karine. Zij deed haar verhaal aan Het Nieuwsblad én aan ons.

Langdurig zieken terug aan de slag krijgen is een belangrijk item voor de huidige regering. Federaal minister Frank Vandenbroucke (Vooruit) gaat zelfs zover dat hij een ‘kliklijn’ wil installeren voor artsen die te veel ziektebriefjes schrijven. Karine Braems (56) uit Heule werkte 33 jaar als postbode, maar werd op medisch pensioen gezet. “Ik wou best terug aan de slag, maar ik kreeg de kans niet”, zegt ze.

 
Karine heeft spondyloartritis, ook wel de ziekte van Bechterew genoemd. Dit is een auto-immuunziekte die leidt tot chronische ontstekingen en hevige pijn. “Toch stond ik jarenlang dag na dag vroeg op voor mijn postronde. Jarenlang met de fiets tot dat niet meer lukte door mijn aandoening, de laatste drie jaar reed ik met de bestelwagen en deed ik afhalingen bij bedrijven die een contract met Bpost hadden” vertelt Karine. “Ik heb het 33 jaar lang volgehouden. Meestal stond ik ’s morgens op en ik dacht bij mezelf: "Hoe moet ik door deze dag?" Maar: verstand op nul, hart volgen en voortdoen, was mijn leuze. Ik leefde voor mijn werk, iets kunnen betekenen voor mensen, hen ten dienste staan, daar voelde ik me goed bij. Maar dit ging natuurlijk ten koste van mijn lichaam, ik heb enorm veel roofbouw gedaan. Nu besef ik dit maar al te goed, maar het was het waard. Ik ben hard geworden voor mezelf, nooit willen opgeven. 'Niet gaan' bestaat niet… dat was tijdens mijn loopbaan zo, maar nog des te meer in het dagelijks leven, in het dragen van mijn ziekte. Elke dag is een uitdaging om net niet over mijn grenzen te gaan. Als mijn lichaam dat achteraf moet bekopen, dan heb ik weer mijn lesje gehad."

Pensioen?
"Toen ik vier jaar geleden terug een tijd buiten strijd was, werd ik opgeroepen voor de pensioencommissie. Dit was niet de eerste keer. Ik heb de dokters altijd kunnen overtuigen dat ik nog wou werken en dat ik net een nieuwe therapie opgestart was. Bij het laatste consult was het heftig en zei de dokter van de commissie dat ik beter op pensioen zou gaan. Ik had daar toch wat moeite mee en liet me oproepen bij het Provinciaal evaluatiecomité van Bpost in Gent. Dit was blijkbaar niet zo gebruikelijk en de arts vroeg wat ik kwam doen. Ik zei dat mijn huidige job niet meer ging en vroeg om lichter werk. Hij antwoordde op een lachend toontje: “Met de ziekte van Bechterew? Maar mevrouw toch, wat je wil doen, dat zal niet meer gaan”.

Ik begon over een re-integratietraject. Of ze misschien toch een aangepaste job hadden voor mij. Ik zie nog de lach op zijn gezicht toen hij antwoordde: “Die hebben we niet, je zal op medisch pensioen moeten gaan”.  

Re-integratie? Dat woord klinkt goed op papier, maar in de praktijk gebeurt er niets. Er wordt te vaak gedacht dat langdurig zieken misbruik maken van het systeem. Maar specialisten schrijven ziekteverlof niet zomaar voor. En wie echt wil re-integreren, krijgt vaak geen enkele kans. Ik heb moeite met de laksheid van sommige werkgevers. Het is te gemakkelijk om hun zieke personeelsleden af te schrijven, want ze vallen te veel uit en dat kost veel geld.
Ik vind dat er een structurele verandering moet komen. Niet alleen mensen in een re-integratietraject steken, maar ook echt zoeken naar jobs die haalbaar zijn, rekening houdend met de fysieke of mentale beperkingen van de werknemer."

Vrijwilligerswerk
“Niet iedereen kan terug aan de slag, dat klopt. Maar velen zouden dat wél kunnen, als ze op de juiste plaats ingezet worden. Als vrijwilliger ben ik lokaal actief en ook nationaal, bij een patiëntenorganisatie. Mensen liggen me nauw aan het hart en zeker mijn lotgenootjes, waar we mekaar begrijpen zonder woorden. Zo kan ik nog iets betekenen voor de maatschappij.
Mijn getuigenis is een aanklacht, maar ook een oproep. Langdurig zieken zijn geen profiteurs. We zijn overwinnaars. Mensen die jarenlang doorgegaan zijn, ondanks alles. We hebben erkenning, begrip én concrete kansen nodig. Als ik een kans had gekregen, werkte ik vandaag nog. In een job die ik aankon. En zo zijn er veel mensen.”

Herkenning
Bij het Vlaams Patiënten Platform (VPP) herkennen ze het verhaal van Karine. “Werken gaat om veel meer dan enkel brood op de plank brengen, het gaat om deel uitmaken van de maatschappij. Ook voor een persoon die moet leven met een ziekte. Maar zij botsen niet alleen op een berg administratie en de onzekerheid over wat je zal overhouden op het einde van maand. Er is ook een gebrek aan aangepast werk met ondersteuning voor langdurig zieken die toch nog willen werken. Ook werkgevers kunnen op dit vlak meer ondersteuning gebruiken”, zegt Eline Bruneel, beleidsmedewerker van het VPP. 

“Het huidige beleid kiest voor sancties en extra drempels in plaats van motivatie. En dan is er nog het beeld van ‘de profiteur’. De media spelen daarin ook een rol. Krantenkoppen zoals ‘langdurig zieken moeten terug aan het werk’ of ‘het aantal langdurig zieken is met x procent gestegen’ zijn niet meer te tellen. De mensen waarover het gaat worden hierin herleid tot een zieke, een kost, een profiteur.”

Bron: Herwerking van Het Nieuwsblad, Bas De Wilde, woensdag 16 april 2025