Het Sjögren-syndroom is een ziekte waarbij de traan- en speekselklieren chronisch ontstoken geraken, waardoor verminderde afscheiding van tranen en speeksel ontstaat, met mogelijk klachten van droge ogen en droge mond. Het Sjögren-syndroom kan alleen voorkomen en heet dan primair Sjögren-syndroom . Het kan ook voorkomen in het kader van een andere auto-immuunziekte en wordt dan secundair Sjögren-syndroom genoemd.
Droge ogen en droge mond kunnen ook voorkomen buiten het Sjögren syndroom (ouder worden, innamevan bepaalde antidepressiva...)
We zien volgende klachten bij het syndroom van Sjögren:
- Droge ogen: de traanklieren ontsteken en maken minder traanvocht aan. Je krijgt last van droge en jeukende ogen, wat aanvoelt alsof er zand in je ogen zit. Het oogoppervlak wordt ruw, wat de ogen extra gevoelig maakt voor zonlicht, stofdeeltjes, airconditioning of sigarettenrook.
- Droge mond: de productie van speeksel neemt af door ontstoken speekselklieren. Een droge mond en keel is lastig bij eten, slikken en praten. Water drinken helpt. 's Nachts wakker worden van een droge mond of een tong die aan je gehemelte plakt zijn één van de eerste symptomen van Sjögren.
Andere mondklachten zijn:
- een branderig gevoel in de mond.
- gesprongen lippen.
- gescheurde mondhoeken
- verlies van smaak
- zwelling van en pijn aan de speekselklieren
- gebitsklachten
- schimmelinfecties in de mond.
- droge hoest en een geïrriteerde keel.
Andere klachten van het syndroom van Sjögren zijn:
- Droge huid
- Droge vagina
- Vermoeidheidsklachten
- Spier- en gewrichtsklachten:
- pijnlijke gewrichten.
- artritis: niet alleen pijnlijke, maar ook ontstoken gewrichten. Je gewrichten zijn dan dik, warm, stijf (vooral ’s ochtends) en je hebt moeite om je ontstoken gewrichten te bewegen.
- myalgie: de spieren en vooral de aanhechtingen van de spieren zijn pijnlijk. Dit leidt tot een algehele stijfheid.
- Het fenomeen van Raynaud (zie aldaar)
- Zenuwen
- Klachten van inwendige organen: slokdarm en maag, lever, Longen, nieren, blaas, schildklier, bloedvaten.
Afhankelijk van de klachten die je hebt, stelt je arts een behandeling voor.
- Droge mond: bij een droge mond helpt in het begin vooral het gebruik van middelen die de speekselklier stimuleren om speeksel aan te maken. Als dat niet of onvoldoende helpt, kan kunstspeeksel helpen.
- Droge ogen: bij droge ogen worden vaak kunsttranen (druppels om de ogen nat te houden) voorgeschreven. Als het hoornvlies is beschadigd, worden oogdruppels met corticosteroïden voorgeschreven (een krachtige ontstekingsremmer). Bij ernstige vormen dient zeker regelmatig een oogarts geconsulteerd.
- Droge vagina: is er een infectie in het spel dan moet deze eerst worden behandeld. Is er geen infectie dan kun je middelen gebruiken die het nog aanwezige vocht in de vagina langer behouden en de vagina tevens bevochtigen.
- Inwendige organen: zijn er inwendige organen ontstoken zoals de lever, nieren of longen dan worden vaak medicijnen zoals corticoïden en cyclofosfamide voorgeschreven. (zie ook 'Behandelingen'). Bepaalde biologische behandelingen zijn nog in het stadium van studie.
- Spier- en gewrichtsklachten: afhankelijk van de ernst van de spier- en gewrichtsklachten worden ontstekingsremmende pijnstillers voorgeschreven. Is er een combinatie van huidklachten en gewrichtsklachten dan krijg je vaak hydroxychloroquine (Plaquenil) voorgeschreven.
Het syndroom van Sjögren komt voor bij ongeveer 40 tot 60 op de 100.000 mensen. Het precieze aantal is onbekend. Het syndroom kan op elke leeftijd de kop opsteken, maar meestal gebeurt dit tussen het 30ste en 60ste levensjaar. Het komt ongeveer 10 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
⇒ Je kan altijd terecht bij de Liga voor Chronische inflammatoire bindweefselziektes (CIB Liga) voor meer informatie en lotgenotencontact.
Bekijk hier de presentatie van Prof. Smith over chronische bindweefselziektes.
Pas een diagnose? Blijf niet bij de pakken zitten. Bekijk deze korte 'handleiding bij reumatische aandoeningen'.
⇒ Vragen rond werken met reuma? Lees onze pagina Werken en Reuma en/of contacteer onze ReumaCoach
⇒ Lees meer over mogelijke behandelingen op deze pagina.
Klik hier om terug te gaan naar 'Vormen van reuma'.
