17/03/2025
Leuvense onderzoekers testten een nieuwe manier uit om autoantistoffen te detecteren bij mensen met bindweefselziekten. Onderzoeker Birthe Michiels legt de resultaten graag uit.
Het project met als titel ‘Targeted massaspectrometrie-gebaseerde kwantificatie van autoantistoffen in systeemziekten’, gesteund door FWO-TBM Vlaanderen, richt zich op het ontwikkelen van een nieuwe, nauwkeurige test om afweerstoffen op te sporen die specifiek en uniek zijn in mensen met spier- en bindweefselziekten (inflammatoire myopathie en systeemsclerose). Deze afweerstoffen zijn gericht tegen lichaamseigen eiwitten. Ze worden autoantistoffen genoemd en zijn karakteristiek voor auto-immuunziekten. De bestaande tests voor de detectie van autoantistoffen zijn niet altijd betrouwbaar, omdat ze vaak wisselende resultaten geven en de resultaten van de verschillende testmethodes niet goed met elkaar overeenkomen.
Het is echter wel zeer nuttig om te weten welk specifiek type autoantistoffen aanwezig is in de patiënt. Bepaalde autoantistoffen zijn namelijk geassocieerd met een specifieke ziekte en/of complicaties. Het identificeren van de specifieke autoantistoffen in de patiënt helpt dus zowel bij het stellen van een correcte diagnose alsook bij het voorspellen van het verdere verloop van de ziekte. Dit toont het belang aan van een nauwkeurige test om deze autoantistoffen op te sporen.
De beste methode om deze autoantistoffen te detecteren is via immunoprecipitatie (IP), maar omdat deze techniek erg ingewikkeld is en gebruik maakt van radioactief-gemerkt cel extract, wordt dit maar in een paar gespecialiseerde laboratoria ter wereld uitgevoerd. Omwille van het grote potentieel van IP voor identificatie en detectie van de specifieke autoantistoffen, had dit project als doel de IP-methode makkelijker toepasbaar te maken door deze te combineren met een geavanceerde techniek genaamd massaspectrometrie (MS). Met deze combinatie van technieken (IP-MS) kunnen we nauwkeurig vaststellen welke autoantistoffen in een patiënt aanwezig zijn.
De resultaten met deze IP-MS test zijn veelbelovend. Zo zijn we in staat om verschillende myopathie-specifieke en systeemsclerose-specifieke autoantistoffen op te sporen alsook autoantistoffen die gelinkt zijn aan een overlappend ziektebeeld dat kenmerken van beide ziektes vertoont. Enkele van deze autoantistoffen zijn vrij zeldzaam of zijn gericht tegen complexe eiwitten, waardoor deze vaak niet gedetecteerd worden met bestaande tests. Met onze nieuwe IP-MS test zijn we in staat om ook deze autoantistoffen wel op te sporen. De test is dus een meerwaarde voor patiënten waarbij de huidige tests geen antwoord kunnen bieden.
De IP-MS test zal niet alleen helpen om de diagnose van spier- en bindweefselziektes sneller en correcter vast te stellen, maar zal ook bijdragen aan het inschatten van het verloop van de ziekte.
Onderzoekers:
Birthe Michiels Doreen Dillaerts Dr. Maaike Cockx Prof. Dr. Xavier Bossuyt
KU Leuven laboratorium klinische en diagnostische immunologie
UZ Leuven laboratoriumgeneeskunde
Herestraat 49, 3000 Leuven
