13/03/2025
Op dinsdag 11 maart verscheen deze boodschap in het nieuws:
300.000 langdurig zieken met uitkering tot hun pensioen: ziekenfondsen en RIZIV herbekijken dossiers van wie "misschien nu wel weer kan werken".
Meer dan de helft van de ruim 500.000 langdurig zieken in ons land is arbeidsongeschikt verklaard tot aan hun pensioen. Dat schrijft De Tijd op basis van cijfers van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering. Het RIZIV en ziekenfondsen nodigen stapsgewijs mensen uit die ‘permanent’ arbeidsongeschikt zijn verklaard en misschien toch nog kunnen werken. Op deze manier wil minister Vandenbroucke (Volksgezondheid) snoeien in de uitgaven bij de post langdurige zieken.
ReumaNet wil graag reageren met een open brief:
Wij, ReumaNet, het Vlaams overlegplatform van reumapatiëntenorganisaties, steunen de intentie van de minister en het RIZIV om zoveel als mogelijk langdurig zieken naar – zinvol – werk te begeleiden. Dat hierbij ook gekeken wordt naar langdurig zieken die arbeidsongeschikt zijn verklaard tot aan hun pensioen mag geen taboe zijn. Toch vragen we hier heel wat omzichtigheid en respect!
Onder de 300 000 langdurig zieken met een uitkering tot aan hun pensioen zijn er zeker en vast mensen die nog kunnen werken. En onderschat het niet, heel wat onder hen zouden het ook graag willen.
De overgang naar ‘terug naar werk’ is niet zo’n eenvoudige stap als er al heel wat jaren van inactiviteit verstreken zijn. Heel wat langdurig zieken met een uitkering tot aan hun pensioen kwamen in dit systeem terecht omdat ze hun toenmalige job niet meer konden uitoefenen zoals van hen verwacht werd én omdat werkgevers geen geschikt alternatief konden aanbieden. Het verdict van het RIZIV om tot aan het pensioen arbeidsongeschikt te zijn, leek een vanzelfsprekende stap maar veroorzaakte vaak heel wat persoonlijk leed.
Sommige langdurig zieken, waaronder ook mensen met reumatische en musculoskeletale aandoeningen, werden gedwongen om te stoppen met werken. Het bleek onmogelijk om flexibel om te gaan met wat mensen wel nog konden op de arbeidsmarkt, wat toch een maatschappelijke verantwoordelijkheid is. Immers, mits wat creativiteit en goede wil van de overheid, mutualiteiten en werkgevers hadden zij wellicht op één of andere manier nog wel aan de slag kunnen blijven met deeltijds en aangepast werk. Velen zouden de kans op nieuw werk met vreugde omhelsd hebben.
Deze langdurig zieken hebben zich individueel moeten verzoenen met het feit dat ze nooit meer zouden kunnen of mogen werken. Voor velen was het een heel verwerkingsproces met vallen en opstaan. De vaak negatieve perceptie van de publieke opinie maakt het proces er niet gemakkelijker op. De stempel ‘langdurig zieke met een uitkering tot aan het pensioen’ is zwaar om dragen en geeft geen energie. Het gros van de mensen wil wel nog werken, wel nog actief zijn, wel nog het verschil maken. Maar wel op maat van hun kunnen en met de nodige waardering.
Onze boodschap is duidelijk: Zorg ervoor, meneer de Minister, RIZIV en mutualiteiten, dat de uitnodiging ‘terug naar werk’ op zijn minst menselijk, duidelijk en transparant gebeurt met de nodige samenspraak van de potentiële werknemer en werkgever! Laat mensen niet te lang in het ongewisse; stress en onzekerheid dragen immers niet bij tot een goede gezondheid en leidt tot frustraties. Zorg ook voor goede mogelijkheden op de particuliere en sociale arbeidsmarkt én geef stimulansen aan werkgevers die zich flexibel willen opstellen. Moedig de arbeidsmarkt aan met de nodige omkadering, honoreer werkwilligen met een juiste vergoeding. En tenslotte: blijf ook de zieken die het erg moeilijk hebben en niet in een werktraject kunnen stappen, steunen met een aangepaste uitkering.
Kris Fierens
Voorzitter ReumaNet
