De Stichting Innovatie en Arbeid publiceerde vorige week haar rapport : 'Vanuit wederkerige relaties terug naar werk – sleutels voor succesvolle re-integratie na uitval door gezondheidsredenen'. Onderzoeker Katrijn Vanderweyden pluist uit wat nodig is om succesvol het werk te kunnen hervatten na uitval door ziekte.

Een aantal bevindingen vind je hieronder. Voor de volledige publicatie klik je hier.

Kerninzichten 
Met een recordaantal langdurig zieken is de uitdaging voor herintreding op de arbeidsmarkt in ons land erg groot. Na langdurige ziekte of uitval is terugkeer naar werk doorgaans geen rechtlijnig pad. Dit onderzoek – gebaseerd op 37 interviews met 15 terugkeerders en hun sleutelfiguren, werpt licht op succesvolle trajecten van terugkeer naar werk na uitval door gezondheidsredenen en de factoren die daarin een positieve rol spelen. 

In onze cases ligt de kern van duurzame re-integratie in de kwaliteit van werk- en zorgrelaties, vertrouwen en mensgerichte afstemming op alle niveaus. De cases – verder verrijkt met literatuur en informatie uit gesprekken met experts – geven tevens handvatten voor concrete acties van alle betrokken actoren: de persoon zelf, het steunnetwerk, de werkvloer en het beleid. 

Centrale bevindingen 
Onze analyse van 15 casussen leidt tot vijf sleutels voor duurzame re-integratie en vijf profieltypes van terugkeerders. Ze maken zichtbaar hoe divers de trajecten en profielen zijn, maar bieden ook concrete handvatten voor een aanpak op maat om mensen na langdurige ziekte succesvol te laten terugkeren naar de arbeidsmarkt. 

Vijf sleutels voor duurzame terugkeer naar werk: geobserveerde mechanismen 
In onze casussen komen onderstaande sleutels naar voor als robuuste basis voor een effectieve re-integratiecultuur: 

1. Persoonlijke kracht en zingeving: De persoonlijke kracht (perspectief gericht denken en geloof in eigen kunnen) en de wens om terug te werken blijken een belangrijke sleutel tot duurzame werkhervatting. 
    
2. Steun vanuit betekenisvolle relaties: Essentiële steun komt van personen uit het informele netwerk én/of van werk- en zorgprofessionals, vaak gericht op de hele persoon. Nabijheid, vertrouwen en expertise zijn terugkerende elementen. Ook collega’s spelen een belangrijke rol: zij houden de band met de werkvloer levend, geven het gevoel niet vergeten te zijn en dragen op diverse manieren bij aan het herstel en de terugkeer. 
    
3. Mensgericht leiderschap op de werkvloer: Leidinggevenden hebben vaak een sleutelrol in duurzame re-integratie. Een mensgerichte benadering, gebaseerd op vertrouwen en wederkerigheid, komt steeds terug als een positieve hefboom. Dit leiderschap focust op de mogelijkheden en 4 competenties van de medewerker en streeft naar duurzame werkhervatting vanuit een nabije relatie. Deze leidinggevenden passen werk flexibel aan met een 'crafting mentaliteit', zetten in op een veilige en actieve feedbackcultuur waarin mentale kwetsbaarheid bespreekbaar is, en ondersteunen de medewerker als de centrale actor in het traject.
    
4. Aanpassingen aan werk- en loopbaan: Maatwerk in werktijden, taken, teamafspraken en -doelstellingen, en ook loopbaanwendingen, zijn van groot belang. Deze aanpassingen worden meestal via informele afspraken gerealiseerd en komen in diverse varianten voor. 
    
5. Ruimte voor zorg en herstel: Duurzaam herstel kost tijd en verloopt zelden lineair. Rust, herstel en aandacht voor de specifieke levenscontext van de persoon dragen bij aan de duurzame inzetbaarheid. Het juiste moment van terugkeer verschilt per persoon en hangt samen met de specifieke omstandigheden. Positieve aanmoediging en persoonlijk contact kunnen een hefboom zijn voor duurzaam herstel en re-integratie. 

Handvatten voor concrete acties
Het onderzoek vertaalt de inzichten ook naar concrete acties op verschillende niveaus: de terugkeerder zelf, het ondersteunend netwerk en professionals, de werkvloer en het overheidsbeleid.