05/06/2020
PERSBERICHT VAN EULAR
Pijn bij reumatische aandoeningen: steeds meer patiënten nemen opioïden
EULAR , de Europese Liga tegen Reuma, wijst op het risico van verslaving
Fentanyl, tramadol of tilidine: Nieuwe Europese cijfers tonen aan dat zelfs in Europa steeds meer mensen opioïden nemen voor pijn bij reumatische aandoeningen. De huidige analyse uit Catalonië, Spanje, toont overtuigend aan dat de inname van opioïden bij patiënten met artrose van 2007 tot 2016 steeg van 15 tot 25% bij alle geregistreerde patiënten (1). Het onderzoek is gebaseerd op de gezondheidsgegevens (SIDIAP, System for the Development of Research in Primary Care) van 80 procent van de bevolking van de Spaanse autonome regio, die ongeveer zes miljoen patiënten telt. EULAR kaart tijdens haar jaarlijkse Europese congres (dit jaar virtueel) het groeiende risico op misbruik van opioïden in Europa aan en roept op tot maatregelen om deze pijnstillers veiliger te gebruiken.
Opioïden zijn sterke pijnstillers. Ongeveer 70 procent van de opioïden wordt in Duitsland voorgeschreven aan patiënten met chronische niet-tumorgerelateerde pijnen. Volgens de richtlijnen (2) kunnen ze onder andere worden gebruikt voor chronische artrosepijnen voor een vier tot twaalf weken durende therapie. "Er is een adequate, wetenschappelijk onderbouwde basis voor de effectiviteit en veiligheid van deze indicatie", zegt professor Ulf Müller-Ladner (Duitsland). Na deze therapie moeten patiënten echter stoppen met het nemen van pijnstillers, omdat deze pijnstillers sterke neveneffecten hebben: Misselijkheid, braken, chronische constipatie, maar ook duizeligheid en vermoeidheid. Het grootste risico is echter het effect op het centrale zenuwstelsel, dat soms stemmingsbevorderend en soms afstompend werkt. "Dit verklaart hun sterke verslavingspotentieel: Voor de meeste patiënten is de fysieke ontwenning het moeilijkst", aldus Müller-Ladner.
Vrouwen (4% meer getroffenen dan mannen), ouderen (10% meer dan jongeren) en sociaal achtergestelde personen (6% meer getroffenen dan de meest geprivilegieerde groepen van de bevolking) lopen in de Catalaanse studie een bijzonder risico op verslaving of afhankelijkheid van opioïden. Ook nemen de plattelandsbewoners 1% meer opioïden dan de stadsbewoners. Junqing Xie van de Universiteit van Oxford en hoofdauteur van de studie zegt: "Het nemen van opioïden, in het bijzonder sterke opioïden, is de laatste jaren aanzienlijk toegenomen bij patiënten die recentelijk aan artrose lijden". Er moeten dringend voorzorgsmaatregelen worden genomen om ervoor te zorgen dat deze medicijnen veilig worden voorgeschreven. Dit geldt met name voor oudere vrouwen die onder moeilijke sociale omstandigheden leven.
Bovendien blijkt uit een actueel onderzoek uit IJsland (3) dat het gebruik van opioïden vaak niet wordt stopgezet, zelfs niet nadat de bron van de pijn is verdwenen, maar dat het gebruik ervan juist toeneemt. Daarom neemt bij patiënten met reumatische aandoeningen de dosis opioïden daadwerkelijk toe, in plaats van dat ze wordt stopgezet, zelfs na behandeling met nauwkeurige en effectieve ontstekingsremmers zoals TNF-remmers. "Het is een kwestie van urgentie", zegt EULAR-voorzitter professor Iain B. McInnes uit het Verenigd Koninkrijk. Opioïdenverslaving is daar nu een belangrijk probleem geworden.
Het risico op de ontwikkeling van een lichamelijke en psychologische verslaving is echter laag wanneer opioïden worden gebruikt zoals bedoeld. "Daarom willen we de voorschrijvers en ook de patiënten bewust maken van een verantwoorde aanpak", zegt professor John Isaacs (VK), die momenteel de voorzitter van het Wetenschappelijk Comité van EULAR is. "Om chronische pijn te verlichten, moeten medicijnen in ieder geval alleen deel uitmaken van een uitgebreid therapieprogramma, waarin artsen, psychologen en kinesitherapeuten samenwerken". Als artsen in uitzonderlijke situaties opioïden voorschrijven, moet het therapie snel worden beëindigd als het niet effectief blijkt te zijn of als het effect ervan afneemt.
Bronnen:
(1) https://www.awmf.org/leitlinien/detail/ll/145-003.html: Langzeitanwendung von Opioiden bei chronischen nicht-tumorbedingten Schmerzen (LONTS), Deutsche Schmerzgesellschaft e.V. [Langdurig gebruik van opioïden voor chronische niet-tumor geassocieerde pijnen (LONTP), Duitse pijnvereniging].
(2) (2) EULAR Abstract nr. 3070: Temporele trends van opioïdengebruik bij incidentele artrosepatiënten in Catalonië, 2007-2016: een cohortstudie op bevolkingsniveau, Xie et al., DOI 10.1136/annrheumdis-2020-eular.3070
(3) EULAR Abstract nr.: 2587: Het initiëren van TNF-remmers bij inflammatoire artritis leidt niet tot een afname van de gemiddelde opioïdenpijnstillende consumptie. Olafur Palsson et al. DOI: 10.1136/annrheumdis-2020-eular.2587
Over EULAR, De Europese Liga tegen Reuma
Het Europees Congres voor Reumatologie EULAR 2020 is het congres van de nationale Europese verenigingen in de reumatologie. Het belangrijkste congres op dit gebied is gericht op alle betrokkenen bij deze ziekte: artsen, onderzoekers, professionals, patiëntenorganisaties en de industrie. Het evenement was oorspronkelijk gepland voor Frankfurt am Main, Duitsland, van 3 tot 6 juni 2020. Vanwege de COVID-19 pandemie zal het Europese congres voor reumatologie EULAR 2020 vanaf 3 juni 2020 als virtueel congres plaatsvinden. De inhoud is online beschikbaar tot 1 september 2020.
Het congres wordt georganiseerd door de European League Against Rheumatism (EULAR). EULAR is een wetenschappelijke organisatie zonder winstoogmerk, gevestigd in Zürich, Zwitserland, die wetenschappelijke verenigingen, verenigingen van andere gezondheidswerkers, beroepsverenigingen en organisaties voor mensen met reumatische en musculoskeletale aandoeningen (RMD's) vertegenwoordigt. Het doel van EULAR is om de last van RMD's voor het individu en de maatschappij te verminderen en de behandeling, preventie en rehabilitatie van RMD's te verbeteren.
Meer info: www.eular.org
