26/07/2021
Een studie uit Gent toont onverwachte uitkomsten van de eerste coronalockdown op mensen met spondyloartritis. Je leest de samenvatting hier.
Een onverwachte impact van de COVID-19 lockdown op de beweeglijkheid van de wervelzuil alsook de gezondheidsbeleving bij spondyloartritis patiënten.
Sophie De Mits*,1,2, Ann-Sophie De Craemer*,1,3, Liselotte Deroo1,3, Thomas Renson1,3, Filip Van den Bosch1,3, Philippe Carron#,1,3, Dirk Elewaut #,1,3
*gedeelde eerste auteur, #gelijkwaardige bijdrage
1Department of Rheumatology, Ghent University Hospital, Ghent, Belgium
2Department of Podiatry, Artevelde University of Applied Sciences, Ghent, Belgium
3VIB Inflammation Research Center, Ghent University, Belgium
Kinesitherapie wordt beschouwd als een hoeksteen in de behandeling van axiale spondyloartritis (axSpA).(1) Het is tot op heden niet geweten wat er effectief gebeurt met bepaalde ziekte-parameters bij het plots onderbreken van kinesitherapie. Daarom onderzochten we de impact van de COVID-19 lockdown, waarbij toegang tot kinesitherapie grotendeels ontzegd werd, op de fysieke activiteit, de beweeglijkheid van de wervelzuil en op de beleving van de gezondheid bij SpA patiënten.
Patiënten, die opgevolgd worden in de BeGIANT cohorte in Gent, werden gevraagd een online vragenlijst in te vullen tijdens de eerste lockdown in België (Maart/April 2020). De vragenlijst werd ontworpen in overleg met patiënten en registreerde veranderingen in kinesitherapie, oefenprogramma’s en sportactiviteit. De impact van de lockdown op de gezondheidsbeleving en op SpA-gerelateerde klachten werd eveneens bevraagd door middel van de SF-36 vragenlijst, de BASDAI en de BASFI. Onmiddellijk na de lockdown kwam een deel van deelnemers naar het ziekenhuis voor een klinisch onderzoek waarbij de beweeglijkheid van de rug (BASMI) en de uitzetting van de borstkas werden gemeten (Mei 2020). Deze waarden werden vergeleken met de metingen die beschikbaar waren van de laatste reguliere follow-up visite in de BeGiant studie.
De online vragenlijst werd ingevuld door 185 patiënten tijdens de derde week van de lockdown. 65 van die 185 patiënten (35 mannen en 30 vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 40.8 jaar en een gemiddelde symptoomduur van 10.5 jaar) kwamen onmiddellijk na de lockdown naar het ziekenhuis voor de metingen van de wervelzuil. Die 65 patiënten vertoonden een stabiel ziektebeeld en hadden een vaste therapie vóór de lockdown. Van de 33 patiënten die voor de lockdown naar de kinesitherapeut gingen, moesten 30 patiënten hun kinebehandeling onderbreken ten gevolge van de lockdown.
Bij de deelnemers werden geen significante verschillen gevonden in de beweeglijkheid van de wervelzuil voor de lockdown versus onmiddellijk na de lockdown. Wel werd een duidelijke afname van de uitzetting van de borstkas opgemeten onmiddellijk na de lockdown (gemiddelde vóór: 5.9 cm, gemiddelde na: 4.3 cm, p≤0.0001) en deze vaststelling was er niet enkel bij de patiënten die hun kinesitherapie moesten onderbreken, maar wel bij de ganse groep. Verassend genoeg kon deze bevinding van verminderde uitzetting van de borstkas worden gelinkt (ρ=0.270, p=0.037) aan een onderdeel van de SF-36 vragenlijst dat peilt naar ‘de beperkende rol van emotionele problemen’.
De uitzetting van de borstkas normaliseerde terug naar de pre-lockdown waarden bij de volgende reguliere opvolging na de lockdown (gemiddelde pre: 5.9 cm, gemiddelde post: 6.1 cm, p=1.0), terwijl de overige BASMI waarden stabiel bleven doorheen de tijd.
Om het klinisch belang van deze bevindingen te bepalen, keken we naar de lange-termijn opvolging van 202 andere BeGiant patiënten in de periode voor de COVID-19 pandemie. We stelden vast dat de uitzetting van de borstkas eigenlijk zeer stabiel blijft gedurende een lange tijdsperiode. Dit wijst nogmaals op het belang van het vaststellen van die verminderde waarden onmiddellijk na de lockdown.
Voor wat betreft de impact van de lockdown op de beleving van de gezondheid, rapporteerde een derde van de patiënten dat deze slechter was; de andere twee derden gaven aan geen verschil vast te stellen. Daarnaast is het ook belangrijk om te vermelden dat niemand symptomen vertoonde die op COVID-19 zouden kunnen duiden en dat niemand positief testte tijdens die periode. Aangezien zowel de eerste meting onmiddellijk na de lockdown als de daarop volgende reguliere follow-up meting gebeurden met het dragen van een mondmasker, kunnen we besluiten dat de veranderingen in de uitzetting van de borstkas niet veroorzaakt werden door het dragen van zo’n mondmasker.
Hoewel verwacht werd dat het onverwachts moeten onderbreken van kinesitherapie duidelijke gevolgen zou hebben op de beweeglijkheid van de wervelzuil bij SpA patiënten, kon dit niet worden aangetoond in deze studie. Dit kan mogelijks verklaard worden door de relatief korte onderbreking van de kinesitherapie. Daarnaast stelden we ook vast dat de meeste patiënten actief bleven tijdens de lockdown door zelf thuis te oefenen en/of te sporten.
Opvallend was dat de verminderde uitzetting van de borstkas, dus onafhankelijk van het wegvallen van de kinesitherapie, terug normaal werd na de lockdown. Ondanks dat een duidelijke link kon worden aangetoond met emotionele stress, kon dit in deze studie niet als echte oorzaak worden aangeduid. Nochtans zijn er studies die aantonen dat emotionele of psychologische stress de longfunctie kan beïnvloeden en moeilijkheden met ademen kan veroorzaken. (2,3,4) Daarnaast is ook aangetoond dat de COVID-19 pandemie psychologische stress veroorzaakt bij reumapatiënten, (5,6) maar de rechtstreekse gevolgen daarvan op de beweeglijkheid van de wervelzuil blijven dus nog onduidelijk. Desalniettemin kan de uitzetting van de borstkas mogelijks beïnvloed worden door stress. Deze metingen moeten dus met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden tijdens stressvolle periodes en/of situaties.
1 van der Heyde D, Ramiro S, Landewé R, et al. 2016 update of the ASAS-EULAR management recommendations for axial spondyloarthritis. Ann Rheum Dis 2017;76:978-991 ; doi: org/10.1136/annrheumdis-2016-210770
2 von Leupoldt A, Chan P, Esser R, Davenport P (2013); Emotions and neural processing of respiratory sensations investigated with respiratory-related evoked potentials; Psychosom Med; 75(3):244-52; doi: 10.1097/PSY.0b013e31828251cf
3Goodwin R, Chuang S, Simuro N, Davies M, Pine D (2007); Association between lung function and mental health problems among adults in the United States: findings from the First National Health and Nutrition Examination Survey; Am J Epidemiol; 165(4):383-8; doi: 10.1093/aje/kwk026.
4Wright RJ, Rodriguez M, Cohen S. Review of psychosocial stress and asthma: an integrated biopsychosocial approach. Thorax 1998;53(12):1066‐74.
5 Yathish GC, Singh YP, Prasad S, et al. Psychological Impact of Coronavirus Disease 2019 Pandemic on Patients with Rheumatological Disorders: A Web‑based Cross‑Sectional Multicentric Survey. Indian J Rheumat 2020;0:0-0; doi: 10.4103/injr.injr_175_20
6 Michaud K, Wipfler K, Shaw Y, et al. Experiences of Patients With Rheumatic Diseases in the United States During Early Days of the COVID-19 Pandemic. ACR Open Rheumatol. 2020; 2(6):335-343; doi: 10.1002/acr2.11148
Bron: Originele artikel: Unexpected impact of COVID-19 lockdown on spinal mobility and health perception in spondyloarthritis (2021); Ann Rheum Dis; doi: 10.1136/annrheumdis-2021-220584. Online ahead of print.
Nood aan beweging? Nood aan lotgenotencontact? De Vlaamse Vereniging voor SpondyloArtritis (VVSA) staat voor jou klaar!