Een hernia is een uitstulping van een tussenwervelschijf van de wervelkolom. Deze schokbreker tussen twee wervels kan naar achter toe uitbreken (uitpuilen). Deze komt dan terecht in het nauwe kanaal achteraan de wervels. In dit kanaal lopen de zenuwen die naar de benen gaan. Deze zenuwen worden geïrriteerd of verdrukt wat een uitstralende pijn en tintelingen veroorzaakt over het hele verloop van de zenuw, soms tot in de voet.
Een hernia kan ontstaan door overbelasting of verkeerde beweging, maar vaak is ze te wijten aan het verouderingsproces in de rug. Ook erfelijke factoren kunnen een rol spelen.
Meestal ondervind je bij een hernia geen klachten en wordt de uitstulping enkel per toeval ontdekt. Af en toe krijgen patiënten rugklachten, soms met uitstraling naar een been. Typisch voor deze klachten is dat de pijn verergert bij het niezen, hoesten of persen. Als er toch rugklachten ontstaan, blijven de symptomen meestal beperkt tot pijn, tintelingen of gevoelloosheid in de lies, het been of de voet aan de getroffen kant.
Rusten
Veel herniapatiënten krijgen in een eerste fase vaak pijnstillers en een periode van meetsal korte (bed)rust voorgeschreven. Door deze rustperiode trekt de geleiachtige uitstulping zich in sommige gevallen terug, waardoor de tussenwervelschijf zichzelf heelt. Dit genezingsproces kan verschillende maanden duren omdat een slechte doorbloeding van de tussenwervelschijven dit proces vertraagt. Veel patiënten voelen de pijn al na één week bedrust verdwijnen en kunnen relatief normaal functioneren. Daarom denken ze al gauw – maar onterecht - dat ze genezen zijn. Dit verklaart waarom heel wat herniapatiënten snel hervallen. In sommige gevallen kan het zijn dat een arts geen bedrust voorschrijft, maar de patiënt aanraadt om in beweging te blijven. Bij bepaalde hernia-aandoeningen, kunnen beweging en een afwisseling van houdingen immers verlichting brengen.
Hernia operatie
De neuroloog of neurochirurg kan in bepaalde gevallen beslissen om de herniauitstulping operatief te verwijderen. Een rugoperatie wordt meestal pas aangeraden wanneer tijdelijke rust en conservatieve behandeling geen soelaas bieden. Hierdoor verdwijnt de uitstulping en neemt de druk op de zenuw af. Patiënten herstellen meestal vrij snel na een discushernia operatie.
Transforaminale injectie
Een derde, maar minder gebruikelijke, behandelingsmethode is de transforaminale injectie. Wanneer de patiënt niet aan een hernia kan worden geopereerd is deze behandeling een efficiënte manier om de periode van spontane genezing, die soms maanden kan aanslepen, pijnvrij door te komen. De injectie bevat een ontstekingsremmende vloeistof en wordt aangebracht ter hoogte van de beknelde zenuw en de uitpuilende tussenwervelschijf. Dankzij deze hernia behandeling neemt de zwelling rondom de zenuw af, waardoor de patiënt veel minder pijn ervaart. Om de plaats van de hernia te bepalen is eerst een MRI-scan nodig. Vervolgens zal deze injectie onder röntgendoorlichting worden gegeven. Met behulp van de ingespoten contrastvloeistof, kan de geneesheer de precieze locatie van de zenuw vaststellen.
De drie behandelingen – relatieve rust, rugoperatie en injectie - worden meestal gevolgd door kinesitherapie. Met behulp van oefeningen, kan de patiënt zijn rug versterken en zo bijkomende of nieuwe klachten beperken of voorkomen.
Om een juist behandelingsschema op te stellen, is het absoluut nodig zich te laten bijstaan door een therapeut!
Wees voorzichtig met tillen
Onjuiste hefbewegingen kunnen leiden tot rugklachten. Vooral draaibewegingen zijn uitermate belastend voor jouw tussenwervelschijven. Vraag hulp bij het tillen van te zware lasten en vermijd hefbewegingen boven je hoofd. Om rugsparend te tillen, buig je door de knieën en houd je het gewicht dicht bij jouw lichaam ter hoogte van je middel. Houd je rug recht terwijl je jouw knieën strekt.
Neem een juiste houding aan
Ook een verkeerde houding kan een extra druk op jouw tussenwervelschijven veroorzaken, zowel bij het staan als het zitten. Wanneer je in een verkeerde houding zit, verhoog je de druk op jouw onderrug. Daarom is het belangrijk om je rug steeds goed recht te houden. Kies hierbij een goede (bureau)stoel die jouw onderrug voldoende ondersteunt.
Om rugklachten te vermijden moet je tijdens het zitten een heuphoek (hoek tussen zitting en rugleuning) van 90° of meer aanhouden en je voeten plat op de grond plaatsen. Maar ook lang rechtop staan, kan jouw rugspieren sterk vermoeien. Vermijd te lang rechtstaan of, indien dit onvermijdelijk is, leun tegen een muur aan en druk je onderrug tegen de muur. Belangrijk is dat je bewust bent van het belang van een juiste houding. Onderbreek lange zittijden door een korte wandelpauze en corrigeer je houding bewust.
De juiste ondersteuning tijdens de slaap
Ook bij het slapen is het belangrijk dat jouw (onder)rug een maximale ondersteuning krijgt. Hoe beter je rug gesteund wordt, hoe lager de druk op jouw zenuwen.
Train je rug- en buikspieren
Om een hernia te vermijden, doe je er goed aan jouw rug- en buikspieren voldoende te trainen. Door geregeld rugoefeningen te doen, is je rug beter bestand tegen de spanningen en belastingen van elke dag. Raadpleeg jouw arts of therapeut om te weten welke oefeningen je rug kunnen versterken.
Pas een diagnose? Blijf niet bij de pakken zitten. Bekijk deze korte 'handleiding bij reumatische aandoeningen'.
Vragen rond werken met reuma? Lees onze pagina Werken en Reuma en/of contacteer onze ReumaCoach
Lees meer over mogelijke behandelingen op deze pagina.
Klik hier om terug te gaan naar 'Vormen van reuma'.
