De ziekte van Bechterew (Spondylitis Ankylosans of afgekort SA) is een vorm van ontstekingsreuma, waarbij vooral de gewrichten van de rug, heupen en knieën ontstoken zijn. De wervelkolom wordt vaak progressief stijver.
De eerste signalen van van spondylitis zijn vrij algemeen: vermoeidheid, een algemeen ‘niet goed voelen’ en soms gewichtsverlies. Deze symptomen zijn niet te verklaren door bijvoorbeeld zware fysieke inspanningen. Je weet dat er iets mis is, maar de klachten zijn vaag.
Snel gaat dit ook gepaard met pijn hebt ter hoogte van de wervelkolom of het bekken en/of stijfheid vooral 's nachts en 's ochtends (trekt na een tijdje weg, na voldoende beweging) wat typisch is voor spondylitis. Soms kan er ook artritis optreden thv gewrichten van de onderste ledematen en thv peesaanhechtingen bv de achillespees.
Rugklachten komen vaak voor, spondylitis is zeldzamer. Bespreek deze met jouw arts. Meestal is er geen reden tot ongerustheid, maar je speelt beter op zeker.
Naast de gewrichten en de wervelzuil, kan spondylitis ook andere delen van het lichaam aantasten. De vaakst voorkomende klachten zijn psoriasis (zie aldaar), maagdarmproblemen, uveïtis of regenboogvlies ontsteking (ogen) en ontsteking thv de urinewegen of vaginaal.
Heb jij spondylitis? Weet dan dat elk deel van de wervelkolom door ontsteking kan worden aangetast van de gewrichten tussen heiligbeen en bekken, over de lage rug en borstwervels tot de nek bij SA. Soms kan er ook ontsteking optreden thv de voorzijde van de borstkas thv het borstbeen.
De behandeling berust op drie belangrijke peilers:
1. Oefenen om beweeglijk te blijven en jouw dagdagelijks funktioneren te behouden
2. Kinesitherapie om de mobiliteit en houding te onderhouden en te verbeteren
3. Medicatie om de pijn te stillen en ontsteking te onderdrukken
Welke medicijnen je krijgt voorgeschreven, is afhankelijk van jouw klachten. Het kan gaan om pijnstillers, ontstekingsremmers of biologische medicatie. Je arts zal de juiste behandeling opstarten.
Er zijn verschillende soorten geneesmiddelen:
• Eenvoudige pijnstillers
• Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s en Cox-2-remmers)
• Geneesmiddelen die het ziekteverloop beïnvloeden (DMARD’s)
• Geneesmiddelen gemaakt van zogenaamde biologische stoffen of eiwitten en hun similairen (biologicals en biosimilars)
De pijnbestrijding gebeurt in stappen. Wanneer je last hebt van pijn, dan kan je dit best met je arts bespreken. Hij zal je in eerste instantie soms adviseren een eenvoudige
pijnstiller te proberen zoals bij andere vormen van rugpijn maar vaak is dit onvoldoende.
Eenvoudige pijnstillers zorgen ervoor dat je de pijn wat minder voelt en beter kan bewegen. Ze beïnvloeden het pijngevoel, maar hebben geen ontstekingsremmend effect. Ze beschermen de gewrichten ook niet tegen schade die kan ontstaan als gevolg van de ontsteking. Voorbeelden van de meest gebruikte pijnstillers zijn paracetamol, paracetamol met codeïne en tramadol.
Wanneer je veel last hebt van ontstekingen zal je arts waarschijnlijk een ontstekingsremmende pijnstiller voorschrijven. Deze worden ook wel NSAID’s (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs of nietsteroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen) genoemd. Deze groep van medicijnen wordt vaak voorgeschreven bij ankyloserende spondylitis. NSAID’s verlichten pijn, stijfheid en ontstekingen. Je kan het middel krijgen op voorschrift. In een lagere dosis zijn ze vrij te koop bij de apotheek. Overleg altijd met je arts voor je een NSAID gaat gebruiken. NSAID’s zijn ontstekingsremmende pijnstillers. Deze groep pijnstillers bestaat uit de groep klassieke NSAID’s, zoals ibuprofen,
naproxen of diclofenac en de groep die COX-2-remmers worden genoemd. Bij ankyloserende spondylitis kan je arts de COX2-remmers Etoricoxib en Celecoxib voorschrijven die over het algemeen met wat minder maag- en darmklachten gepaard gaan.
Geneesmiddelen die het ziekteverloop beïnvloeden worden DMARD’s (Disease-Modifying Anti Rheumatic Drug of ziektebeïnvloedende geneesmiddelen tegen reuma) genoemd. DMARD’s hebben tot doel de chronische ontstekingsreactie af te remmen. In het algemeen schrijft een specialist ze voor en niet een huisarts. Het kan zijn dat je arts een van deze klassieke reumaremmers kiest, wanneer ontstekingsremmende pijnstillers niet goed genoeg helpen. Dit kan al of niet in combinatie met een NSAID of een eenvoudige pijnstiller. Bij ankyloserende spondylitis hebben DMARD’s (methotrexate/ sulfasalazine) enkel zin wanneer er perifere gewrichtsaantasting of extra-articulaire klachten zijn zoals IBD (Inflammatory Bowel Disease of inflammatoire darmziekten), uveïtis of psoriasis. Is er enkel axiale aantasting, dan zijn DMARD’s niet effectief en dus zinloos. Hoe eerder je met DMARD’s begint, hoe kleiner de kans op beschadiging van de gewrichten door chronische ontstekingen. Je reumatoloog zal daarom in een vroeg stadium van de aandoening deze reumaremmers voorschrijven.
Het kan weken of soms enkele maanden duren voordat je iets merkt van de werking van deze medicatie. Om direct de pijn te bestrijden zal je arts daarom misschien naast de DMARD ook een NSAID voorschrijven. Je arts kan je ook een combinatie van reumaremmers geven. Door de ontsteking op verschillende manieren te bestrijden, kunnen de medicijnen effectiever zijn. DMARD’s die artsen vaak voorschrijven bij ankyloserende spondylitis zijn: methotrexaat, sulfasalazine, en soms leflunomide (dit laatste soms bij geassocieerde psoriasis).
Niet iedereen reageert goed op reumaremmers. Bij sommige mensen helpen de medicijnen onvoldoende. Anderen krijgen last van bijwerkingen. Het is soms even zoeken naar het juiste middel of combinatie van middelen.
Medicijnen gemaakt van zogenaamde biologische stoffen (niet chemisch samengesteld) of lichaamseigen eiwitten hebben de Engelse naam ‘biologicals’ gekregen. Ze spelen een rol bij het binnen de perken houden van ontstekingsreacties.
Er bestaan verschillende soorten biologicals: TNF-blokkers, bepaalde interleukine-blokkers worden bij AS gebruikt.
Lees meer over biologische medicatie in ons dossier biologicals.
Bekijk hier de video van dokter Carron over de laatste nieuwe behandelingsmethoden voor SpA.
⇒ Lees ook de brochures over verschillende soorten van medicatie voor reumatische aandoeningen op de pagina ReumaNet - Publicaties via het balkje 'Brochures - Medicatie'
De ziekte begint vaak tussen 15 en 35 jaar en komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. In sommige families komt de ziekte vaker voor.
Regelmatig oefenen en bewegen is absoluut belangrijk in de behandeling van de ziekte van Bechterew / Spondylitis Ankylosans. Je blijft langer beweeglijk en behoudt jouw een goede houding, spierkracht, conditie en dagelijks funktioneren. Een kinesitherapeut kan je een juiste oefeningen aanleren.
Pas een diagnose? Blijf niet bij de pakken zitten. Bekijk deze korte 'handleiding bij reumatische aandoeningen'.
⇒ Vragen rond werken met reuma? Lees onze pagina Werken en Reuma en/of contacteer onze ReumaCoach
⇒ Op de pagina 'Wetenschappelijk Onderzoek' vind je enkele artikelen terug over de ziekte van Bechterew / Spondylitis Ankylosans.
⇒ Je kan terecht bij de volgende organisatie: Vlaamse Vereniging voor SpondyloArtritis (VVSA)
In alle Vlaamse provincies organiseert de Vlaamse Vereniging voor Spondyloartritis wekelijks aangepaste oefenprogramma’s. Kijk op onze kalender voor een sessie in jouw buurt of contacteer de Vlaamse Vereniging voor Spondyloartritis (VVSA) voor meer info en lotgenotencontact.
⇒ Lees ook onze brochure SpondyloArtritis
⇒ Patient Partners, opgeleide patiënten met reumatoïde artritis en spondyloartritis vertellen in dit boekje over hun leven met RA en SPA.
⇒ Op de pagina 'Wetenschappelijk Onderzoek' vind je enkele artikelen terug over de ziekte van Bechterew / Spondylitis Ankylosans.
Bekijk de informatieve filmpjes op Youtube:
Klik hier om terug te gaan naar 'Vormen van reuma'.